تاریخ مصرف مواد غذایی
شاید شما وقتی برچسب تاریخ انقضا و تاریخ مصرف مواد غذایی را روی محصولات میبینید تفاوتی بین آنها قائل نشوید، در صورتی که این دو تاریخ معنای متفاوتی دارند. تاریخ انقضا روی محصولات غذایی به مصرف کنندگان آن میگوید که آخرین روزی که استفاده از یک محصول بی خطر است چه روزی است. از طرفی وقتی صحبت از تاریخ مصرف مواد غذایی میشود معنیاش این است که بعد از زمانی که مشخص شده آن محصول ممکن است کیفیتی که تا قبل از آن تاریخ داشته را نداشته باشد. مثلا ممکن است تازگی، عطر یا مواد مغذی آن ماده غذایی کمتر شود یا از بین برود و لزوما به این معنی هم نیست که غذا برای خوردن بی خطر خواهد بود.
حتما در نظر داشته باشید این تاریخ مصرف برای وقتی است که هنوز بسته بندی محصول باز نشده است، زیرا به محض باز شدن بسته بندی، یک ماده غذایی در معرض هوا قرار میگیرد و مستعد آلودگیست. در ادامه درباره اینکه چرا باید به تفاوت تاریخ مصرف مواد غذایی و تاریخ انقضا توجه کنیم و نکاتی درباره اینکه تا چه زمان از آنها استفاده کنیم توضضیحات کاملی خواهیم داد.
فهرست مطالب
چرا باید به تفاوت تاریخ مصرف مواد غذایی و تاریخ انقضا توجه کنیم؟
تا اینجا و با توضیحاتی که درباره تاریخ مصرف مواد غذایی و تاریخ انقضا مواد غذایی دادیم معلوم شد که این دو تاریخ با هم متفاوت هستند. با این حال معمولا افراد این دو تاریخ را یکسان حساب میکنند. یک متخصص تغذیه در دانشگاه واشنگتن میگوید که تاریخ مصرف مواد غذایی نشانه خرابی یا فاسد شدن مواد غذایی نیست و بیشتر درباره کیفیت مواد غذایی است. در واقع این تاریخ از یک استاندارد و ایمنی خاص پیروی نمیکند. مثلا یک ظرف ماست در یخچالتان که از تاریخ مصرف آن گذشته است ممکن است هنوز قابل استفاده باشد. معمولا ما مواد غذایی در یخچال را میبینم و اگر از تاریخ مصرف روی آن گذشته باشد آن را در سطل زباله میاندازیم.
فائو موسسه غذا و کشاورزی آمریکا میزان دورریز مواد غذایی در ایران را 2.7 درصد دورریز غذا در جهان اعلام کرده است. این در حالی است که ایران تنها 1 درصد از جمعیت جهان را دارد. سالانه حدود 35 میلیون تن مواد غذایی در ایران به دورریز غذا تبدیل میشود. این 35 میلیون تن معادل غذای 18 میلیون نفر است. آماری که گفتیم بسیارتکان دهنده است.
حال در نظر بگیرید که بخشی از همین دور ریزها مربوط به زمانی است که ما طبق تاریخ مصرف بخشی از مواد غذایی که قابل مصرف هستند را به سطل زباله فرستاده ایم و تبدیل به دور ریز غذا کردهایم. اهمیت توجه ما به تاریخ مصرف مواد غذایی همین جا مشخص میشود، اینکه غذاهای قابل استفاده را به دورریز غذا تبدیل نکنیم و راهکارهای مهم برای کاهش دور ریز غذا را در پیش بگیریم.
چه نکات ایمنی را باید درباره تاریخ مصرف مواد غذایی در نظر بگیریم؟
نکات ایمنی را باید درباره تاریخ مصرف مواد غذایی
کسب و کارهایی که در حوزه مواد غذایی فعالیت میکنند باید اطمینان حاصل کنند که تمام مواد غذایی که به دستشان میرسد و ذخیره میشود از نظر تاریخ انقضا و تاریخ مصرف مواد غذایی بررسی شده باشد، به طور مثال این کار در کاهش دور ریز غذای رستوران ها موثر خواهد بود. استفاده از مواد غذایی در زمان مناسب نیز از اهمیت زیادی برخوردار است و باید از طرف کسب و کارهای حوزه مواد غذایی در نظر گرفته شود. مواد غذایی باید از روش “مواد غذایی که زودتر به دستمان میرسد زودتر مصرف میشود” ذخیره و نگهداری شوند.
کارهایی که برای عملی کردن این روش باید انجام دهیم موارد زیر است:
- اطمینان از این که مواد غذایی که زودتر به دستمان میرسد زودتر مصرف میشود.
- اقلامی که تاریخ انقضایشان نزدیک است را به جلوی قفسه جا به جا کردن.
- اگر مواد غذایی در بسته بندی اصلی خود نگهداری نمیشوند روی ظروف حاوی آن ماده غذایی تاریخ انقضا و محتویات آن نوشته شود.
- مرتبا تاریخ مصرف مواد غذایی و تاریخ انقضای محصولات را بررسی کردن.
- دور انداختن مواد غذایی که علائم فساد در آنها مشخص شده است.
همه افرادی که در حوزه کسب و کارهای مربوط به مواد غذایی فعالیت میکنند باید در مورد شیوههای کلیدی ایمنی مواد غذایی آموزش ببیند. آموزش موارد ایمنی بهترین راه برای اطمینان از عملی شدن این شیوههاست.
مواد غذایی تا چه زمانی بعد از تمام شدن تاریخ مصرف قابل استفاده هستند؟
همه ما با این صحنه که یک قوطی کنسرو لوبیا گرد و خاک گرفته را در کابینت پیدا کنیم مواجه شدهایم. احتمالا اولین واکنش ما این خواهد بود که تاریخ مصرف آن را بررسی کنیم و اگر از آن گذشته بود آن را دور بیندازیم. در ادامه درباره اینکه مواد غذایی مختلف تا چه زمان بعد از تاریخ مصرف قابل استفاده هستند صحبت میکنیم. بنابراین دفعه بعدی که با این صحنه مواجه شدید آن را دور نیندازید و درباره مصرف آن تجدید نظر کنید.
کنسرو
محتویات مواد غذایی کنسرو شده برای از بین بردن باکتریها و استریل کردن محتویات حرارت بالایی میبینند. این کار باعث میشود که بعد از تاریخ مصرف هم قابل استفاده باشند.
غذاهای منجمد
اکثر غذاها بعد از منجمد شدن کیفیتشان کم میشود، اما خوردن آنها بعد از تاریخ مصرف همچنان بی خطر خواهد بود.
نان
اگر نان را در یخچال نگهداری میکنید میتوانید تا دو هفته بعد از تاریخ مصرف از آن استفاده کنید.
تخم مرغ
اگر تخم مرغها را در یخچال نگهداری میکنید تا سه هفته بعد از گذشتن از تاریخ مصرفشان هم قابل استفاده هستند. با استفاده از یک آزمایش ساده میتوانید تشخیص دهید که تخم مرغها سالم هستند یا خیر. این آزمایش به این صورت است که اگر تخم مرغ را در آب بگذارید و روی سطح آب شناور شود تخم مرغ فاسد شده و غیرقابل استفاده است و در صورتیکه در آب فرو برود سالم است.
ماکارونی
اگر رشتههای ماکارونی را در ظرف در بسته نگهداری کنید تا سه سال بعد ازگذشتن از تاریخ مصرف هم قابل استفاده هستند.
ماست
اگر ظرف ماست هنوز با نشده تا چند هفته بعد از تاریخ مصرف هم قابل استفاده است. ماست را بو کنید و اگر بوی بدی نداشت میتوانید از آن استفاده کنید.
سس سویا
سس سویا پر از نمک است که یک نگهدارنده طبیعی است. اگر در ظرف در بسته از سس سویا نگهداری میکنید تا سالها بعد از گذشتن از تاریخ مصرف هم قابل استفاده است.
قند
حبههای قند اگر در ظرف دربسته نگهداری شوند تا مدتهای طولانی قابل استفاده هستند.
چطور تشخیص دهیم یک ماده غذایی بعد از تاریخ مصرف هم قابل استفاده است یا خیر؟
همانطور که قبلا هم گفتیم لزوما تاریخ مصرف مواد غذایی نشان دهنده این نیست که آن ماده غذایی بعد از آن تاریخ غیر قابل استفاده است. یکی از روشهای رایجی که میتوانید برای تست اینکه یک ماده غذایی هنوز هم قابل استفاده یا خیر انجام دهید تست “مزه کردن، بو کردن و نگاه کردن به ظاهر ماده غذایی” است. فکر کنید یک بسته قند دارید و از تاریخ مصرف آن گذشته است. حال این سه روش را اعمال کنید و اگر مشکلی نبود میتوانید از آن استفاده کنید.
چطور یک ماده غذایی را فریز (منجمد) کنیم؟
فریز کردن مواد غذایی
مواد غذایی که در فریزر نگهداری میشوند معمولا تا مدت زیادی قابل استفاده هستند، اما تاریخ انقضا دارند زیرا به مرور زمان بافت و طعم آنها تغییر میکند. البته در نظر داشته باشید که اگر مثلا یک کیسه نخود فرنگی را از فریزر خارج کنید و مقداری از آن را با دست در ظرفی بریزید ممکن است باکتری به آن وارد شود. باکتری در دمای فریزر رشد نمیکند، اما زنده میماند. همین طور اگر مواد غذاییای که باکتری دارد را بعد از خارج کردن از فریزر نپزید باکتری همچنان در آن ماده غذایی خواهد بود.
نکات زیر برای منجمد کردن غذاها در فریزر به شما کمک خواهند کرد:
- مطمئن شوید دمای فریزر در 0 درجه فارنهایت تنظیم شده باشد
- غذاهای داغ را در فریزر نگذارید
- مواد غذایی را به درستی بسته بندی کنید. اگر مواد را در یک کیسه پلاستیکی میریزید هوا را از آن خارج کنید و اگر در ظرف در بسته قرار میدهید مطمئن شوید فضای کافی برای مایعها که بعد از یخ زدن منبسط میشوند وجود دارد.
- غذاهایی که بیشتر در معرض خراب شدن هستند را در ته فریزر قرار دهید تا در قسمت سردتر فریزر باشند و تغییرات دما را احساس نکنند.
نشانههای فاسد شدن مواد غذایی چیست؟
هنگامی که مواد غذایی تحت تغییرات فیزیولوژیکی، شیمیایی و یا بیولوژیکی قرار میگیرند میتوانند غیر قابل مصرف شوند، که در این صورت میگوییم فاسد شدهاند. موارد زیر نشانههای فساد مواد غذایی است:
- تغییر رنگ
- تغییر بافت
- بوی نامطبوع
فساد در مواد غذایی مختلف به شکل زیر نمایان میشود:
مرغ خام
بوی نامطبوع، تغییر رنگ به سفید کم رنگ یا خاکستری همه از نشانهها و علائم فاسد بودن گوشت مرغ است.
گوشت خام
اگر یک کدام از نشانههایی چون بوی نامطبوع، چسبناکی یا لزجی سطح، تغییر رنگ به قهوهای و خاکستری در گوشت خام مشاهده شد، از فاسد بودن آن اطمینان حاصل کنید.
ماهی خام
بوی نامطبوع، چسبناکی یا لزجی سطح، فرورفتگی چشم، تغییر رنگ آبشش به قهوهای و جدا شدن آسان پولکها از نشانههای فاسد بودن ماهی خام است.
شیر
بریدن شیر بعد از جوشاندن از نشانههای مهم فاسد بودن شیر است.
تخم مرغ
بوی گندیدگی، تغییر رنگ محتویات، پخش شدن زرده پس از شکستن تخم مرغ از جمله نشانهها برای فاسد بودن تخم مرغ است.
تا اینجا درباره تفاوت تاریخ مصرف مواد غذایی با تاریخ انقضا توضیح دادیم و از روشهای اینکه چطور بدانیم یک ماده غذایی بعد از گذشتن از تاریخ مصرفش قابل استفاده است یا خیر صحبت کردیم و گفتیم که تا کی میتوانیم از آنها استفاده کنیم. در کامنتها برایمان بنویسید که آیا شما هم بعد از تاریخ مصرف مواد غذایی از آنها استفاده میکنید و یا با خواندن این مقاله نظرتان درباره استفاده از مواد غذایی با گذشتن از تاریخ مصرفشان عوض شد یا خیر؟
منبع:
نویسنده: فرزانه باباعلی
تاریخ مصرف مواد غذایی بهترین زمان مصرف یک محصول را برای ما مشخص میکند. در مدت زمانی که به عنوان تاریخ مصرف مواد مشخص شده تغییراتی در رنگ، بو و مزه ایجاد نمیشود.
مسمویت غذایی یکی از عوارض شایع استفاده از مواد تاریخ مصرف گذشته است.
توجه به تاریخ مصرف یک ماده غذایی باعث میشود بهترین زمان استفاده از آن محصول را در نظر بگیریم. بهترین زمان استفاده از محصول یعنی وقتی که محصول کیفیت خود را از لحاظ رنگ، بو و مزه حفظ میکند.
درباره هر محصول غذایی این زمان متفاوت است. مثلا اگر نان را در یخچال نگهداری کنید تا 2 هفته بعد از گذشتن از تاریخ مصرف هم قابل استفادهاند. در این مقاله درباره هر محصول غذایی و مدت زمانی که بعد از گذشتن از تاریخ مصرف آن قابل استفاده است توضیح دادهایم.
